Ekokardiyografi
Ekokardiyografi kalbin ultrasonografisi anlamına gelmektedir. Ses dalgaları kullanılarak kalbin yapısı (anatomisi), kalbin kasılması (fonksiyonu) ve varsa yapısal anomalileri saptanabilir. Doppler ekokardiyografik inceleme sayesinde de kalp kapakları ve büyük damarlardaki darlıklar ve yine kapaklardaki yetmezlikler belirlenebilir.
Eko ağrılı ya da zararlı mıdır?
Güvenli, zararsız ve ağrısız bir test olmakla birlikte küçük çocuklar bazen ağlayabilirler. Optimum bir test yapılabilmesi için hastaların yatar pozisyonda yaklaşık yarım saat kadar sakin bir şekilde durması gerekmektedir. Huzursuz ve ağlayan çocukları sakinleştirmek için oyuncaklar, değişik renkli objeler ve çizgi film videoları kullanılmaktadır. Buna rağmen sakinleştirilemeyen hastalara ise ağızdan sakinleştirici ilaçlar verilmektedir.
Ne tipte ekokardiyografik incelemeler uygulanabiliyor?
Farklı ekokardiyografik incelemeler yapılabilmektedir. Ekokardiyografik inceleme sırasında M-modu (bir boyutlu), 2 boyutlu, 3 boyutlu görüntüleme, Doppler ve renkli Doppler yöntemleri kullanılabilmektedir Özellikle transtorasik ve transözofagiyal eko sırasında gerek duyulursa kontrast ekokardiyografi uygulanabilir.
Transtorasik eko
Göğüs duvarı üzerinden yapılan ekokardiyografik incelemedir. Bu işlem yaklaşık 30 dakika sürer, ağrısız ve basit bir yöntemdir. Üzeri jelle kaplı bir prob göğüs duvarı üzerine yerleştirilerek yapılır. Probdan kalbe gönderilen yüksek frekanslı (ultrasound) dalgaların kalp yapılarına çarparak yansımasından elde edilen ekoların monitora yansıtılmasıyla kalbin hareketli görüntüsü alınır.
Fetal eko
Anne karnındaki doğmamış bebeğin (fetus) kalbinin ekokardiyografi ile incelenmesidir. Jel ile kaplanmış prob annenin karın duvarı üzerine yerleştirilerek yapılır. Genellikle gebeliğin 16-20. haftalarından sonra yapılır. Anne ya da fetusa herhangi bir zararı yoktur.
Rutin kadın doğum kontrollerinde fetusun kalbinde bir problem olduğunun düşünülmesi, ailede kalp hastalığı öyküsünün (anne, baba ya da kardeşlerde kalp hastalığının olması gibi) olması halinde yapılmaktadır.
Fetal ekokardiyografi sayesinde bebeğin kalp patolojisi önceden belirlenebilir. Erken müdahale gerektiren bir patoloji saptanması halinde anne karnında iken buna yönelik tedaviler yapılabilmektedir. Doğumdan hemen sonra tedavi (ilaç, invazif kalp kateterizasyonu ya da ameliyat) gerektirebilecek ciddi kalp patolojilerinin saptanması halinde o konu üzerinde uzmanlaşmış bir merkezde hastanın doğum yapması sağlanarak hem bebek için en iyi şartlar oluşturulabilmekte hem de merkezin çocuk için hazırlıklı olması sağlanabilmektedir. Tedavi şansının olmadığı ağır ve karmaşık kalp anomalilerinin saptandığı hastalarda erken teşhis konulması halinde gebeliğin sonlandırılması uygun olacağı aileye bildirilmektedir. Ağır kalp anomalilerinin %90’ı fetal ekokardiyografi sayesinde belirlenebilmektedir. Bununla birlikte kalp kapaklarındaki darlıklar, büyük damarlardaki daralmalar (hafif darlıklar), küçük atrial veya ventriküler septal defektler (küçük delikler) gözden kaçabilir ve belirlenemeyebilir
Transözofageal eko
Özel eko probu yemek borusuna yerleştirilerek çalışma yapılır. Buraya yerleştirilen prob kalbe daha yakın olduğu için göğüs duvarından yapılan ekokardiyografiye göre çok daha net görüntüler elde edilir. Ancak çocuklarda genellikle derin aneztesi gerektiğinden yapılmadan önce özel hazırlık gerekir.